DIE MOORSOLDATEN
Om het lied uitgevoerd door Hans Wader te besluisteren klik links in het balkje hierboven
Om het lied uitgevoerd in 1935 door Ernst Busch te besluisteren klik links in het balkje hierboven
Börgermoor-
Door de opkomst van het nazisme op het eind van de jaren 20, een ideologie die zeer nationalistisch is, kwam het pacifistische gedachtegoed nog meer in de verdrukking. Het eerste concentratiekamp ontstond in juni 1933 in Börgermoor. In de zomer van 1933 volgden Esterwegen en Neusustrum. Dit leidde uiteindelijk in 1933 tot de arrestatie van de Nobelprijswinner voor de vrede Carl von Ossietzky. Esterwegen werd berucht omdat Carl van Ossietzky zwaar mishandeld werd. Uiteindelijk zou hij in 1938 aan de gevolgen van deze mishandeling sterven.Hier werd in de zomer van 1933 door politieke gevangenen het 'Lied van de 'Moorsoldaten' geschreven toen zij toestemming kregen een avond te organiseren ter algehele opmontering. Gevangenen en SS'ers kwamen kijken naar Zirkus Konzentrazani. Twee dagen later was het lied 'verboden' verklaard. Voor de gevangenen, ook wel veensoldaten genoemd, heeft het lied heel veel betekend, een onderlinge band geschapen; het gaf hoop voor een toekomst in vrijheid. Het lied werd tot grote woede van de bewakers telkens opnieuw door de gevangenen gezongen. Het was een bewust protestlied van het verzet tegen hun onderdrukkers.
Wij zijn de Moorsoldaten
Wij zijn de Moorsoldaten
waarheen onze ogen blikken
veen en heide alom.
‘t Vogellied kan geen verkwikken,
d’ eiken staan verdord en krom.
Wij zijn de veensoldaten
en spitten godverlaten
In’t veen !
Hier in de woeste heide
is de kampplaats opgebouwd,
waar wij het ver geluk verbeiden
Achter prikkeldraad en hout.
Wij zijn de veensoldaten
en spitten godverlaten
In’t veen !
s’ Morgens gaat het door de landen
naar de arbeid, zwaar en zwart;
Graven wij in’t zonnebranden.
maar naar huis trekt ieders hart.
Wij zijn de veensoldaten
en spitten godverlaten
In’t veen !
Huiswaarts, huiswaarts gaan de oogen
uit het land naar vrouw en kind.
Hoeveel zuchten gaan omhoog en
zijn verloren in de wind?
Wij zijn de veensoldaten
en spitten godverlaten
In’t veen !
Heen en weer gaan de posten,
ieder van ontkomen droomt.
Vluchten zou het leven kosten,
viermaal is de burcht omzoomd.
Wij zijn de veensoldaten
en spitten godverlaten
In’t veen !
Maar wij mogen toch niet klagen,
eeuwig kan ‘t geen winter zijn.
Eenmaal zeggen wij, na dagen:
Vaderland! Gij zijt weer mijn!
Dan spitten de soldaten
Niet meer Godverlaten
In’t veen!..
Dan spitten de soldaten
niet meer Godverlaten
In”t veen!….
vertaling door Nico Rost
-