Rijks Middenschool

NCPGR RMS 3

RIJKS MIDDENSCHOOL TE BRUGGE

(Destijds in de volksmond gewoon de "École Moyenne" genoemd)

Tijdens de oorlogsjaren gelegen ter Boomgaardstraat te Brugge

Jaarlijkse herdenking van de weggevoerde leerlingen

Het monument ter herdenking van de weggevoerde leerlingen

van de Rijks Middenschool opgesteld

op de speelplaats ter Hugo Losschaertstraat 5A

te 8000 Brugge.

(Het kunstwerk was voorheen opgesteld in de school ter Boomgaardstraat en ingehuldigd op zondag 28 september 1947 in het bijzijn van minister Achiel Van Acker en de burgemeester van Brugge Victor Van Hoestenberghe).

§ § § § § §

RMSstudenten

Een initiatief van de huidige schooldirectie onder impuls van directeur dhr. R. Jonckheere die met zijn team ook instaat voor de organisatie.

Het mooie is dat de leerlingen van deze school bij de herdenkingsplechtigheid worden betrokken en dat ook dit stukje geschiedenis hen niet wordt onthouden.

Waarover gaat deze herdenkingsplechtigheid? Een overlevende oud-leerling en politiek gevangene en groot bezieler van deze plechtigheid Ruysschaert Raymond gaf exclusief voor ons destijds zijn relaas over dit gebeuren.

raymond

Raymond Ruysschaert

oud-leerling Rijks Middenschool Brugge

(17-08-1925 - †17-01-2011)

Gedurende de laatste oorlog zijn enkele leerlingen – ze behoorden tot de beste studenten - actief opgetreden in de weerstand. Zij waren lid van de Revolutionaire Volksjeugd (R.V.J.) die gegroeid was uit de vooroorlogse “Geünificeerde Socialistische Jonge Wacht” ontstaan in 1936 uit de samenstelling van de “Socialistische Jonge Wacht” en de “Communistische Jeugd”.

De R.V.J. te Brugge werd in 1942 opgericht door 16-jarige Mathieu Hinoul. Hij werd bijgestaan door Van Achte Hubert de mee grondslag hielp leggen van de ondergrondse beweging de verzetsgroep Revolutionaire Volksjeugd.

Zij volbrachten de zeer gevaarlijke opdracht anti-Duitse geschriften te verspreiden die o.a. werden gedrukt door Hinoul.

Zij werden verklikt door een medestudent leerling D. en een studiemeester G. uit Nieuwpoort een voormalige activist die door de Bormscommissie in 1941 in zijn rechten werd hersteld en te Brugge als studiemeester van de Rijks Middenschool werd aangesdteld.

Mathieu Hinoul

Foto links: Mathieu Hinoul (oorlogsnaam René) werd geboren te Sint-Kruis op26 augustus 1926 en was dus nauwelijks 16 jaar. Zijn vader Lambert Hinoul beroepsmilitair was verbonden aan de O.R.A.F. en lid van de Légion Belge. Zijn moeder Albertine Pintelon werd erkend als burgerlijk verzetslid omdat zij onderdak had verschaft aan o.a. joden.

Mathieu Hinoul die reeds in het verzet stond als koerier van kapitein-commandant de Peneranda de Franchimont van de Légion Belge aanvaarde te Brugge de R.V.J. op te richten. Hij recruteerde onder de jonge sportlui van Olympic Brugge waartoe hijzelf behoorde en onder leerlingen van zijn school de Rijksmiddelbare School Brugge, meer bepaald degenen die behoorden tot de "Eerste Hulpbrigade" van de luchtbescherming die in deze school in 1943 was opgericht.

Mathieu Hinoul die een authentieke leider geweest is waarover allen die hem gekend hebben het eens zijn, deed met de R.V.J. aan het verspreiden van de sluikpers: La Libre Belgique, Vrij België, Vogelvrij, De Rode Vaan en ook het Brugsche Vrije dat hij samen met Firmin Alexander, Mark Braet en anderen opstelde. Zelf drukte hij het “Nationaal orgaan” van de R.V.J. af op stencil in het ouderlijk huis. Aan ondergedoken werkweigeraars maakte hij valse papieren over die hem door zijn vader bezorgd werden.

Hinoul Mathieu (oorlogsnaam René) die met Van Achte Hubert de grondslag hielp leggen van de ondergrondse beweging de verzetsgroep Revolutionaire Volksjeugd (RVJ), was het eerste slachtoffer. Hij werd op 21 september 1943 bij een inval in de school aangehouden samen met zijn vriend André Peuteman en bezweek tijdens het transport naar Bergen-Belsen in februari 1945. De sabotage van een internationale telefoonkabel te Oostkamp werd Mathieu Hinoul en zijn vriend André Peuteman fataal. Het maken van valse papieren voor onderduikers en werkweigeraars, sabotagedaden aan het spoorwegmateriaal in de Brugse haven en aan de telefoonleidingen behoorden ook tot hun verzetsactiviteiten.

Mathieu Hinoul, Mark Braet en anderen werden twee maal per week opgeleid in het hanteren van wapens. Dit gebeurde individueel langs de Beneden Katelijnevest.

De Rijksmiddelbare school vormde een zeer speciaal milieu, onder de leerkrachten trof men zowel leden aan van de Légion belge of het Geheim leger met name Michel Van Poucke, één van de bevelhebbers van deze verzetsgroep en Fernand Mullaert die op 26 september 1944 te Wenduine zou omkomen, naast de stichter van het Onafhankelijksfront Brugge Th.Macharis en andere leden van deze verzetsgroep, zoals J. Paret en J. Schepens.

Brugse Vrije 2

Onder andere dergelijke nummers van "Het Brugsche Vrije" werden door Mathieu Hinoul gestencild en door de leerlingen met andere sluikbladen verspreid wat tot hun aanhouding leidde.

Na de aanhouding Hinoul werd hij als leider van de R.V.J. ter Rijksmiddelbare School opgevolgd door de 18-jarige Hubert Van Achte

Op 24 maart 1944 werden de anderen, tot ons aller verslagenheid, door de Duitse Feldgendarmes in de klas van de Middenschool aangehouden. Wij hebben het beleefd dat de Duitsers in onze klassen binnendrongen en daar de leerlingen opeisten. Zo gingen volgende studenten de weg op naar de kerkers van de gevangenis het Pandreitje te Brugge: De Wit José, Gallet Arthur, Gailliaert Eduard, Michotte Claude, Mille Omer, Petyt Leon, Pierard Raoul, Poppe André, Ruysschaert Raymond, Jorion Ignace, Strubbe Jacques, Van Achte Hubert en Norbert, Van Ackere Fernand, Vandenberghe Jacques, Van Landewijck Jacques, Warnier Roger (allen waren tussen de 16 en 18 jaar).

Met hen werd ook de studiemeester Delatere Abraham aangehouden. Na menigvuldige en langdurige ondervragingen (Van Achte Hubert werd 15 maal, Pierard en Vandenberghe ieder 11 maal ondervraagd) ging hun proces in beroep door te Brugge voor het Untersuchsgericht dat zetelde in de Nikolaas Desparsstraat op 8 juni 1944, een donderdag, een paar dagen na de invasie in Normandië. Onder grote belangstelling en innige medeleven van de Brugse bevolking. Onder het publiek waren de ouders van de studenten, vol angst en smart. Onder druk van de openbare opinie werd de zaak inderhaast afgehandeld Er werden in dit beroep nog zwaardere straffen uitgesproken dan in het eerder proces.

De volgende straffen werden uitgesproken:

- Studiemeester Delatere Abraham: 20 jaar tuchthuis (ergens in Oostenrijk.)

- Van Achte Hubert: 10 jaar gevangenisstraf.

- Van Achte Norbert, Mille Omer, Ruysschaert Raymond, Galet Arthur, Van Ackere Fernand, Warnier Roger, Michotte Claude, Poppe André, Gailliaert Edouard, Van Landewijck Jacques, Jorion Ignace, De Wit José, Pierard Raoul kregen een straf die schommelde tussen 1 jaar en 5 jaar gevangenisstraf. Vandenberghe Jacques werd overgeleverd aan de Sicherheitsdienst te Gent.

Roger Rau

Dit was maar een eerste statie van hun zware kruisweg. De studenten werden overgebracht en opgesloten in de gevangenis van Sint-Gillis, vervolgens in het kamp van Beverlo, dan opnieuw inde gevangenis van Sint-Gillis om op 1 november 1944 op transport te worden gezet via Aken en Hannover naar concentratiekampen en de gevangenis van Wolfenbüttel in Nedersaksen, een twee dagen durende reisweg waarbij zij de goederenwagons waarin ze opgesloten waren niet mochten verlaten. In Wolfenbüttel verbleven nog andere Brugse politieke gevangenen zoals Rau Roger oud-leerling van de school geb. 02.04.1924 † 07.11.1944 die men ook tot deze groep kon rekenen, Carels René en Tavernier Gilbrecht van wie de uitgesproken doodstraf werd omgezet in 5 jaar tuchthuis gezien hij minderjarig was. Van Ackere en Pierard die in het kamp van Beverlo ernstig ziek werden, bleven daar in het hospitaal en werden enkele maanden later bevrijd.

Wie probeerde uit Wolfenbüttel te vluchten of moeite had om het zeer zware gevangenisregime te ondergaan, werd er meedogenloos onthoofd met de guillotine. Alle studenten-gevangenen werden vanaf op 07 november 1944 o.a. ingezet bij het puinruimen na de bombardementen op het stadje Braunschweig dat letterlijk van de kaart werd geveegd. José De Wit werd te Braunschweig door een instortende muur gedood op 7 november 1944, Rau Roger werd onder dezelfde muur bedolven en overleefde slechts enkele uren. Hubert Van Achte overleed ten gevolge van uitputting na de bevrijding van het kamp Wolfenbüttel op 14 april 1945, zijn broer Norbert tijdens de terugreis naar België te Bärum op 04 mei 1945.

Guillotine

De guillotine van Wolfenbütel.

Vanaf oktober 1937 tot 15 maart 1945 werden meer dan 700 mannen en vrouwen terechtgesteld, waaronder 45 Belgische verzetslieden. 13 Mannen uit Luchtervelde werden op 15 juni 1944 gedood onder de guillotine ( zie menu Het Verzet - Drama van Wolfenbüttel).

Na de oorlog gebruikten de Engelsen diezelfde guillotine om oorlogsmidadigers ter dood te Brengen. De laatse man die er ter dood werd gebracht was het beruchte hoofd van de infermerie van Esterwegen

Gevangenis Wolfenbuttel (Wolfenbüttel is gelegen in de Duitse deelstaat Nedersaksen, 12 km. ten zuiden van Braunschweig. de gevangenis van Wolfenbüttel werd gebouwd in 1937 is gelegen aan de Ziegenmarkt 10 en functioneert vandaag nog steeds als een gewone gevangenis. Sinds 1999 werd er een vleugel ingericht als museum. In dit museum bevindt zicheen replica van de oorspronkelijke guillotine. De originele guillotine bevindt zich in Hannover).

Gevangenis Wolfenbuttel

De uiteindelijke verlossing kwam er op 11 april 1945 toen de Amerikaanse legers de poorten openden één jaar na de bevrijding van Brugge. De gevangenen mochten de gevangenis niet onmiddellijk verlaten en dienden er weliswaar vrij, nog 10 dagen te verblijven onder Amerikaanse bewaking om tenslotte met open legerwagens naar het rangeerstation van Braunschweig te worden overgebracht voor ontluizing.

Dan volgde de repatriëring met goederenwagons naar Luik en vervolgens met open vrachtauto’s naar Brussel, Gent en Brugge. Gedurende heel die periode bleven de families in het ongewisse over het lot van hun gevangengenomen studenten. Een veertiental dagen na de verjaardag van de bevrijding van Brugge, op 4 en 5 mei 1945 kwamen de eerste politieke gevangenen terug thuis, totaal uitgeput van de ontberingen.

Bezweken van uitputting tijdens hun gevangenschap in Duitsland: Hinoul Mathieu, Vandenberghe Jacques, Van Landewijck Jacques, De Wit José, Van Achte Hubert, Van Achte Norbert.

Piérard Raoul heeft zich na zijn bevrijding aangemeld als oorlogsvrijwilliger bij de Belgische troepen en overleed tijdens zijn opleiding in Ierland op 06 september 1945 te Moria aan de gevolgen van zijn gevangenschap.

Op 17 juni 2017 overleed Claude "Robert" Michotte te Lokeren en was Gallet Arthur de enige toen nog in leven zijnde oud-leerling van de naar Wolfenbüttel gedeporteerde leerlingen van de Rijks Middenschool Brugge Centrum toentertijd in de volksmond "Ecole Moyenne" genoemd die was gelegen in de Boomgaardstraat. *Gallet Arthur overleed tenslotte als laatste op 90-jarige leeftijd op 23 maart 2018 te Mountain Home, Arkansas.

* Arthur Gallet verbleef Arkansas (USA) Mountin Home, 601 Ouachita Ave. Hij overleed er op 90-jarige leeftijd op vrijdag 23 maart 2018.

Arthur Charles Gallet, is de zoon van Belgische immigranten, Julien Gallet en Julia (Lambert), hij werd in Illinois (Chicago) geboren in 1928.

Kort voor z’n zevende verjaardag verhuisde Arthur naar Brugge, samen met z’n moeder na de scheiding van z’n ouders. Tijdens zijn schooltijd in de Rijks Middenschool te Brugge raakte hij betrokken bij het verzet tegen de Duitse nazi bezetting, samen met enkele andere schoolkameraden. Toen hij 16 jaar oud was werd hij samen met z’n klasgenoten ontdekt door de Nazi’s. Ze werden uit de school gehaald en meer dan een jaar als politiek gevangene opgesloten in de gevangenis van Wolfenbüttel.

Arthur overleefde z’n opsluiting en werd op het einde van WOII in april 1945 vrijgelaten, Hij keerde terug naar Brugge, naar z’n moeder, en kort daarna terug naar Chicago, naar z’n vader, in 1946.

Arthur diende in het Amerikaanse leger tijdens het conflict met Korea van november 1950 tot november 1952. Hij ontmoette Marie Mattea en trouwde met haar in Chicago in 1954. Samen voedde het koppel 4 zoons op en leefden in Chicago tot 1994, tot ze naar Mountain Home verhuisden, in Arkansas.

Gallet Arthur werkte z’n hele loopbaan in de constructiehandel, als stukadoor in Chicago. Hij had veel hobby’s, zoals vissen, fotografie, tuinieren, modelschipbouwen en houtsnijden.

Z’n zonen overleefden hem: Roger (Theresa), Kenneth, Glenn en Gary en 3 kleinzonen: Steven, Christopher en Brennan. Voordien stierven reeds zijn echtgenote Marie, z’n ouders en z’n drie kleinzonen (Caleb, Adam en Melissa).

De uitvaart vond plaats op woensdag plaats op 28 maart om 10u in de St. Peter the Fisherman Catholic Church met priester Norbert Rappold en werd hij begraven in Baxter Memorial Gardens.

§ § § § § § § § § § § § § § § § § § § §

Leerling D verscheen voor het Belgische gerecht in november 1946 en werd veroordeeld tot 18 maanden cel maar onmiddellijk in vrijheid gesteld daar hij reeds 20 maanden in voorarrest had doorgebracht. Studiemeester G. werd tot 3 jaar veroordeeld maar voortijdig vrijgelaten.

§ § § § § § § § § § § § § § § § § § § §

Albert en emile Matthieu Gestorven respectievelijk te Meppen10 februari en te Sandborstel op 10 mei 1945 Albert en Emile Mathieu

In zijn laatste brief, gedagtekend op 1 mei, kondigt Emile aan zijn familie aan dat zij uit de klauwen van de nazimonsters verlost zijn en drukt hij de hoop uit zelf weer spoedig thuis te zullen zijn. Hij bekent dat hij ziek en bedlegerig is, doch voedt daaraan toe dat hij dat nog wel dragen kan "na reeds zoveel te hebben verduurd" en alhoewel hij nog maar 50 Kg weegt. En dan volgt de hoop naar huis te zullen terugkeren, dat tehuiis waar waar twee kleine meisjes opgegroeid zijnen voor hun vader hebben leren bidden, het tehuis waar - meent hij - zijn eigen gebeden he spoedig zullen terugbrengen en waar hij uit de hel teruggekeerd, het onuitsprekelijk geluk zal vinden weer "samen" te zijn.

Gedicht geschreven door de dichter Marc Baert voor zijn vriend Mathieu Nihoul Brief Marc Baert